16.1 محاسبات ریاضی و فنی
انجام عملیات ایمن باربرداری و شیوه‌های درست بستن بار بدون آگاهی نسبت به اصول اولیه‌ی ریاضی و محاسبات فنی امکان‌پذیر نیست. به‌عبارت‌دیگر، قوانین و مقررات ریگری و جابه‌جایی بار نشأت‌گرفته از اصول ریاضیات و فیزیک است. تمام افراد درگیر در عملیات باربرداری شامل ناظر عملیات، راننده و ریگر باید قادر به انجام محاسبات مربوط به این حرفه باشند. امروزه شرکت‌های بزرگ متولی جابه‌جایی بار علاوه بر استفاده از اصول ریاضیات، از نرم‌افزارهای هوشمند نیز برای برنامه‌ریزی ایمن عملیات باربرداری استفاده می‌كنند.
در عملیات باربرداری هیچ‌گاه نباید به حدس‌وگمان اعتماد نمود. حتّی اگر این حدس و گمان به‌واقعیت نزدیک باشد. چه‌بسا حوادثی که به‌دلیل انجام‌ندادن محاسبات اولیه، صرفاً با تکیه به حدس‌وگمان منجر به آسیب‌های شدید انسانی و تجهیزاتی گردیده است.
در این بخش اصول اولیه‌ی محاسباتی در زمینه‌ی روش‌های مختلف بستن و جابه‌جایی بار به تفصیل مورد بررسی قرار می‌گیرد.
به‌طورکلی برای انجام یک عملیات باربرداری ایمن، افراد مرتبط با این عملیات باید اطلاعات زیر را به‌طور جامع و کامل بدانند:
- شناسایی و کنترل خطرات موجود در عملیات باربرداری
- وزن باری که جابه‌جا می‌شود. (هرگز وزن بار را حدس نزنید)
- تعیین ظرفیت تجهیزات مورداستفاده در جابه‌جایی بار
- مرکز گرانش بار
- چگونگی بستن بار
- چگونگی کنترل بار تا فرود در محل موردنظر
16.1.1 روش‌های تعیین وزن بار
ذکر این‌نکته ضروری است که تعیین وزن بار پیش‌از عملیات باربرداری یکی از مهم‌ترین عوامل پیش‌گیری از بروز حادثه در عملیات جابه‌جایی بار است.
برای به‌دست‌آوردن وزن بار از روش‌های زیر استفاده می‌شود:
روش اول: مشاهده‌ی وزن بار که روی جعبه یا خود بار توسط سازنده نوشته شده است. باید دقت شود که وزن نوشته‌شده، وزن خالص بار است یا وزن بار به‌همراه تجهیزات و متعلقات آن (مانند وزن جعبه، Saddle، Covers و ...). درصورت عدم‌برآورد صحیح وزن بار مطمئناً در انتخاب نوع وسایل، روش بستن بار و حتی انتخاب نوع و تناژ جرثقیل دچار اشتباه خواهیدشد و عملیات ایمنی نخواهید داشت.
روش دوم: به‌دست‌آوردن وزن بار با مراجعه به برگه‌ها و اسناد مربوط به بار (Packing List) که توسط سازنده ارائه می‌شود.
روش سوم: در صورتی‌که بار هنوز روی کفی تریلی یا کامیون قرار دارد به‌کمک باسکول می‌توان وزن دقیق بار را تعیین نمود.
روش چهارم: به‌دست‌آوردن وزن بار به‌صورت تخمینی بااستفاده از جداول وزنی مواد.
نمونه‌ای از جدول وزن تقریبی مواد مختلف در جداول 16.1 ارائه می‌شود.
جدول16.1 جدول وزن مواد
|
ماده |
وزن (Kg/M3) |
|
آلومینیوم |
2700 |
|
برنج |
8500 |
|
آجر |
2100 |
|
زغال سنگ |
1450 |
|
مس |
8800 |
|
بتن |
2400 |
|
فولاد |
7700 |
|
سرب |
11200 |
|
روغن |
800 |
|
کاغذ |
1120 |
|
آب |
1000 |
|
چوب |
800 |
برای مثال صفحات فولادی معمولاً به‌شکل چندتایی تولید و جابه‌جا می‌شوند. برای تعیین وزن تقریبی یک مجموعه از صفحات فولادی با داشتن اطلاعات اولیه‌ی زیر، وزن دو صفحه فولادی با ضخامت 5/1 اینچ، پهنای 3 اینچ و طول 6 اینچ را می‌توان به‌دست‌آورد.
وزن یک فوت مربع فولاد با ضخامت 1 اینچ برابر 40 پوند است.
-----------------
تهیه و تنظیم: سایت بالابر، پایگاه تخصصی انواع بالابرهای صنعتی www.balabar.com
منبع : كتاب ایمنی در جرثقیل ها، بالابرها و تجهیزات باربرداری
|
|
كتاب : ایمنی در جرثقیل¬ها، بالابرها و تجهیزات باربرداری (جلد دوم) |
