15.1 ريگر يا سيم‌بکسل‌انداز (Rigger)
در گذشته، ريگر به فردي گفته مي‌شد که مسئول باز و بستن بادبان کشتي‌ها بود. امروزه ريگر در عمليات باربرداري (Lifting) به فردي اطلاق مي‌شود که آموزش‌هاي لازم درباره‌ي حمل و جابه‌جايي ايمن بار و انواع روش‌هاي بستن بار را فراگرفته و با هماهنگي‌هاي لازم با راننده‌ي جرثقيل، بار و تجهيزات را جابه‌جا مي‌كند. ماهيت کار ريگري ايجاب مي‌کند که ريگر از روحيه و اعتماد به‌نفس بالايي برخوردار بوده و بتواند به‌شکل گروهي کار کند.
ريگر همانند ساير افراد درگير در عمليات جابه‌جايي بار، نيازمند گذراندن دوره‌هاي آموزشي لازم و کسب مهارت در اين زمينه است. نقش اين فرد از آن‌جايي اهميت مي‌يابد که بدانيم در صورت بستن نادرست يک بار، حوادث خطرناکي مانند مرگ، آسيب‌هاي شديد به اموال، تجهيزات و محيط‌زيست دور از انتظار نيست. جرثقيل‌هاي امروزي به‌گونه‌اي طراحي شده‌اند که با خطاي راننده (Human Error)، سيستم‌هاي کنترلي دستگاه عمل‌كرده و جلوي ادامه‌ي کار را مي‌گيرند. ولي اگر ريگر اشتباه كند هيچ‌گونه تضمين و تمهيدي براي پيشگيري از حادثه وجود ندارد. چه‌بسا حوادثي که با اشتباه ريگر روي‌داده و خسارات سنگيني را به شرکت‌ها تحميل نموده است. امروزه شرکت‌هاي بزرگ و حرفه‌اي جابه‌جايي بار، برنامه‌هاي مخصوص و ويژه‌اي براي تربيت ريگرهاي ماهر درنظر گرفته‌اند و اهميت بسزايي در اين زمينه قائل شده‌اند.
ريگري، به نوعي، از مهمترين بخش‌هاي عمليات باربرداري است كه درعين اين‌که وقت‌گير و زمان‌بر است، نتيجه‌ي درست آن بسيار اثربخش بوده و از نظر اقتصادي حائز اهميت است.
15.1.1 علامت‌دِه (Signaler,Banksman)
علامت‌دِه فردي است که آموزش‌هاي لازم درباره‌ي علامت‌هاي درست و استاندارد را فراگرفته و به نوعي هماهنگ‌کننده و عامل ارتباطي بين راننده و ريگر است.
اين فرد با دادن علائم درست به راننده جرثقيل، نقش مهمي در عمليات ايمن و جابه‌جايي درست بار به‌عهده دارد.
در مناطقي که راننده‌ي جرثقيل به‌هردليل قادر به ديدن محل فرود بار نباشد، علامت‌ده با بررسي همه‌جانبه‌ي محل بار و هماهنگي با ريگر، فرمان‌هاي لازم را به راننده‌ي جرثقيل مي‌دهد. راننده، درحين‌کار موظف است فقط با فرمان‌هاي اين شخص، عمل‌كرده و بار را جابه‌جا كند.
لازم به‌ذکر است در کشور باتوجه به شرايط کار، وظايف ريگر و علامت‌ده به‌نوعي با يکديگر ادغام شده و ريگر، هم در بستن بار و هم در دادن علامت به راننده عمل مي‌كند.
از جمله خطرهاي حادثه‌ساز مرتبط با کار ريگري مي‌توان موارد زير را نام برد:
Ø ناآگاهي ريگر از ظرفيت مجاز تجهيزات باربرداري
Ø ناآگاهي ريگر نسبت به تجهيزات خراب و به‌کارگيري آنها
Ø آشنا نبودن ريگر از شاخص‌هايي که باعث کاهش ظرفيت جرثقيل مي‌شود
Ø استفاده از تجهيزات ناايمن
Ø استفاده‌ي نادرست از جرثقيل
Ø شرايط بدِ آب و هوايي (توفان، بارندگي شديد، باد شديد و ...)
Ø خطر تماس الکتريکي
15.2 وظايف، مسئوليت‌ها و نکات ايمني ريگر
ريگر بايد دوره‌هاي آموزشي لازم را قبل‌از شروع کار طي نمايد و گواهي‌نامه‌ي مخصوص پايان‌دوره يا کارت ريگري را دريافت كند. معمولاً براي آموزش ريگري دو سطح مطرح است. سطح مقدماتي يا ريگر درجه‌ي 2 و سطح پيشرفته يا ريگر درجه‌ي 1.
ريگر بايد دانش مقدماتي در زمينه رياضيات و درک فرمول‌هاي موجود و مرتبط با کار را داشته باشد.
ريگر بايد از لحاظ بدني کاملاً سالم بوده و حس شنوايي و بينايي خوبي داشته باشد.
ريگر بايد قادر به‌کار در ارتفاع باشد. (در ارتفاع دو متر به‌بالا بستن کمربند ايمني الزامي است)
ريگر بايد توانايي و مهارت کافي در زمينه‌ي کارهاي دستي را داشته باشد و با انواع روش‌هاي گره‌زدن بار آشنا باشد.
ريگر بايد با علائم استاندارد دستي هدايت بار، کاملاً آشنا باشد و دقيقاً مطابق با استاندارد عمل كند.
ريگر بايد نحوه‌ي کار‌کردن با وسايل ارتباطي نظير راديو و بي‌سيم آشنا باشد.
ريگر بايد با راننده‌ي جرثقيل و علامت‌ده (درصورت‌وجود)، هماهنگي لازم را داشته باشد.
قبل‌از شروع کار، تمام تجهيزات و وسايل مورد نياز را کاملاً بازرسي نمايد.
تمام وسايل تحويلي از انبار را قبل و بعداز کار، بررسي نموده و از سالم‌بودن آنان مطمئن شود.
ريگر بايد حداقل سن قانوني (18 سال) را داشته باشد.
ريگر بايد توجه كند كه بار متناسب با ظرفيت جرثقيل بوده و هرگز فراتر از ظرفيت مجاز باربرداري (SWL) نباشد.
ريگر بايد به ظرفيت مجاز جرثقيل در زوايا و موقعيت‌هاي مختلف آشنا باشد.
ريگر بايد وزن باري را که جابه‌جا مي‌كند، بداند.
ريگر بايد با خطرات بستن و باز کردن بار کاملاً آشنا شده و روش‌هاي پيشگيري از حادثه را به‌کار گيرد.
شرح وظايف، مسئوليت‌ها و بايد و نبايد‌هاي ريگر، بايد به‌صورت دستورالعمل ابلاغ گردد.
بار را قبل‌از بلندکردن از لحاظ: اندازه، ابعاد، شکل، نوع بار و مرکز گرانش بار بررسي كند.
ريگر بايد بداند كه تمام تجهيزاتي که زير بوم جرثقيل قرار مي‌گيرند مانند قلاب، سيم‌بکسل، شگل، پيچ گوشواره‌اي، شاهين و ... جزو بار محسوب مي‌شوند و دقت كند که در تعيين وزن دچار اشتباه نشود.
درصورتي‌که سرعت باد بيش از 25-30 مايل بر ساعت باشد، عمليات جابه‌جايي بار بايد متوقف شود.
درصورتي‌که ميدان ديد ريگر به‌دليل شرايط بد جوي مانند مه شديد، برف، تاريکي هوا، گردوغبار و ... محدود شود لازم‌است عمليات باربرداري تا حصول شرايط ايمن، متوقف شود.
در آب‌وهواي بسيارسرد و شرايط يخبندان، ناظر عمليات بايد مطمئن شود که هيچ‌گونه شکست ساختاري در تجهيزات باربرداري به‌علت سرما روي نخواهد داد. درغيراين‌صورت عمليات بايد متوقف شود.
وسايل و تجهيزات موردنياز براي جابه‌جايي بار (اسلينگ، شگل، بست‌ها و اتصالات مربوطه) و بستن بار را انتخاب نمايد.
ريگر بايد از به‌کار بردن تجهيزات و وسايل باربرداري که به هر نحو آسيب ديده‌اند خودداري كند، تجهيزات آسيب‌ديده بايد از رده‌ي کار خارج‌شده، با رنگ قرمز مشخص و به سرپرست مربوطه اطلاع داده شود.
استفاده از تجهيزات ضعيف و آسيب ديده :
  |
|
  |
-------------
تهيه و تنظيم: سايت بالابر، پايگاه تخصصي انواع بالابرهاي صنعتي www.balabar.com
منبع : كتاب ایمنی در جرثقیل ها، بالابرها و تجهیزات باربرداری
|
|
كتاب : ایمنی در جرثقیل¬ها، بالابرها و تجهیزات باربرداری (جلد دوم) |
